YÖREMİZ HAKKINDA GENİŞ BİLGİ

ŞENOBA-SEGİRİK-SEGİRGE

 

 

 

        Yüzölçümü 25 km. kare olan Şenoba, Irak ile 16 km. sınıra sahiptir. Doğuda Uludere ilçesi, Batısında Şırnak ili ve Silopi ilçesi, Kuzeyinde Beytüşşebap ilçesi, Güneyinde Irak toprakları bulunmaktadır. Coğrafi olarak dağlık ve engebeli bir araziye sahiptir. İklimi genellikle karasaldır. Yazları sıcak ve kurak, kışları ise soğuk ve yağışlıdır

        Şenoba Beldesi Uludere ilçesine bağlı olup İl merkezine uzaklığı 35 km.dir. İlçeye ise 15 km mesafededir

        Yerleşik nüfusun %95 ten fazlası “Goyan Aşireti”ne  mensup,  Müslüman Şafii mezhebinden olup, Kürt kökenli vatandaşlarımızdan oluşmuştur.

        Ayrıca 1980'li yıllara kadar DOĞAN ve ONBUDAK (Şii-Bozyon)köyleri Nasturi Hıristiyanları olarak nitelendirilen Hıristiyanların yerleşim alanıydı. Ancak günümüzde bu köyler göç nedeniyle boşalmıştır.

        Eski “Hilal Beldesi”, “Doğan Köyü”, “Onbudak Köyü” ve “Akduman” Köyleri boş olan köylerdir. Bu boş köylerde yaşayan yoktur. “Onbudak” ve “Akduman” Köyleri Türkiye’nin çeşitli illeri, “Kuzey Irak” ve “Fransa” Ülkesine göç etmişlerdir. Eski “Hilal Köyü”nün bir kısmı Irak Ülkesinin Kuzeyinde bulunan “Mahmur Kampı”na diğer kısmında “Hilal” ve “Şenoba” Beldelerine göç etmişlerdir. “Doğan Köyü” halkı ise “Şenoba Beldesi”ne göç etmişlerdir.

        Beldemizin su ihtiyacı 2003 yılında “Onbudak” köyünde bulunan su kaynağından Şenoba Belediyesi”nce döşenen boru hatları ile karşılanmaktadır.

        Bölgenin yüksek kesimleri ve vadiler sonbahar, kış ve ilkbahar mevsimlerinde kısmen sislidir. Bölgede hâkim rüzgâr “lodos” ve “Poyraz”dır. Şırnak ve Uludere karayolunda Ocak ve Şubat aylarında zaman zaman buzlanma meydana gelir.

        Bölge halkının tamamı Kürt vatandaşlardan oluşmaktadır. Halkın tamamı Müslüman olup şafi mezhebindendirler. Çekirdek aile yapısı ve Erkek egemenliği hâkimdir. Ortalama çocuk sayısı: 6dır.Halkın tamamı Kürtçe konuşmakla birlikte %60 oranında Türkçe bilen vatandaş bulunmaktadır bu oran Türkiye ortalamasının altındadır. Yeni neslin eğitim öğretim ve televizyon yayınları dolayısıyla Türkçe konuşma oranının arttığı görünmektedir.

        Zengin folklorik yapısıyla Şırnak ilinin önemli bir beldesidir. Yaylaları ve ırmaklarıyla gezilecek doğal alanlara sahiptir. Kendine has toprak evleriyle günümüzde örneğine az rastlanır bir mimari yapıya sahiptir. Yazın uzun servi ağaçlarıyla kışında karıyla doğa harikası olan bir yerleşim yeridir. Bahar aylarında yaylalardan toplanan ve yemek yapılan Kürtçe isimleriyle pıncar, lüşık, kırenk, big gibi bitkiler halkın sebze ihtiyacını karşılar.Meyve olarak yenen “Işgın(Revos)” bitkisi yaza doğru yaylalarda toplanır ve çarşısında sevenleriyle o harika ekşimsi tadıyla buluşur.

        Beldemizde hemen hemen her türlü sebze meyve yetişmektedir. Özellikle ceviz,üzüm, incir, erik, dut ,elma, kiraz,çilek, armut ,şeftali vb meyveler ile domates biber patlıcan salatalık vb sebzelerde yetiştirilmektedir.Ancak araziniz dağlık bir yapı göstermesi tarım açısından olumsuz bir etki oluşturmaktadır.

        Ülkemizde sadece Şenoba -Hakkâri arasındaki dağlarda yetişen ve koruma altında olan üç çiçekli “Yaban Lalesi” de .(Endemik bitki, ters lale veya dağ lalesidir.Yukarıda fotoğraftaki çiçek- Kürtçe ismi: "Gewloz") beldenin sembolü olmayı hak eden bir çiçektir.


        Ayrıca yapılan araştırmalara Anadolu’da soyu tükendiği söylenen Anadolu kaplanı (Panthera tigris virigata) da, sonuncusu Şubat 1970’te Şırnak/Uludere’de Şehit Şen tarafından vuruluncaya kadar burada yaşardı. En son ilçenin sınırlarında görülmüştür. Yaban hayatı açısından zengin bir yapıya sahiptir. Başta dağ keçisi-yaban koyunu olmak üzere, ayı, yaban domuzu, geyik, tavşan, tilki, keklik ve bir çok kuş türü mevcuttur. Yayla turizmi ve kış turizmine uygun bir coğrafyaya sahiptir.
 

Düğünler: Genelde düğün günlerine korucuların maaş günü olan ayın 15-16’sına getirip daha çok hediye gelmesini sağlarlar. Kadın erkek birlikte halay çekerler ve halay hava kararıncaya kadar devam eder. Halay esnasında erkekler genelde  “şel-u şapik” veya “tirgol” ; kadınlar ise “kiros-fiston” giyerler.

Bayramlar: Bayramlarda bayram namazına müteakip evlere gidilir ve kahvaltı yapılır. Daha sonra kabileler toplu olarak birbirlerine gider gelirler. Bayramda çocukların sigara içmesine izin verirler. Kurban bayramında halkın %80’i kurban kesmez. Halkın maddi imkânlarının olmaması veya Şafii mezhebinde kurban kesiminin sünnet oluşu bu duruma sebep olarak gösterilebilir.

Cenaze: Ölüm olayı meydana geldiğinde en geç cenazeyi 4–5 saat içinde defnederler. Bunun sebebi cenaze dünyada ne kadar çok kalırsa o kadar çok azap çekeceğine inanılır. Köyde cenaze olduğunda düğün eğlence gibi faaliyetler durur ve köy ölünün yaşına ve durumuna göre yas haline geçer. Dükkân vb yerler kapanır. Ölü evine taziyeye gidilir. Yas 5–7 gün sürer, mezarlıklarına “zambak” çiçeği dikerler ve Perşembe akşamı mezarlıkları ziyarete giderler. Burada bisküvi, gofret, şeker dağıtırlar. Daha sonra fakir ailelere ekmek (şewo miryo) gönderilir.

Toprakların %90’ı dağlık %10’u ekili alan teşkil etmektedir. Ekili alanlarında buğday, arpa ve yonca ekimi yapılmaktadır.

Hayvancılık: Beldemizde yaklaşık olarak 750–800 civarında büyük baş, 3500–4000 civarında küçükbaş  (koyun-keçi), 5000–6000 civarında kümes hayvanı 650–700 civarında arı kovanı bulunmaktadır.

Geçmiş yıllarda bölge halkı illegal yollardan kuzey ırak bölgesinden yurda kaçak olarak soktukları malzemeleri satarak kazanç sağlamışlardır son yıllarda terör olaylarının başlaması nedeniyle bu olay çok aza inmiştir. Halkın geçici köy koruyuculuğundan almış olduğu maaş haricinde belirli bir gelirleri bulunmamaktadır. Halkın ileri gelenleri ufak çaplı ticaretle uğraşmaktadır.

    Yemek Kültürü;
    Hilisa (et, pekmez, dövülmüş buğdaydan yapılan bir yemektir)
    Kutilika Pırince (Pirinçli içli köfte)
    Kutilika savar (yassı bulgur içli köftesi)
    Xavis (pekmez, un ve tereyağından yapılan tatlıdır)
    Gurö Yemeği (Çökelek ve pirinçle yapılır.Pekmez ilave edilerek yenir. Yörenin en güzel yemeklerindendir.Eskiden düğünlerde mutlaka "Gurö" yemeği yapılır gelen davetlilerin hepsine ikram edilirdi.İnanın "GURÖ" yi bir defa yiyen hayatta unutmaz.

       

       

 

GEZİLECEK-GÖRÜLECEK YERLER

        Şenoba beldesinde gezilmesi gerekli yerler arasında "Kelha Miri gurkél" (şenoba kalesi), "pıra meydane" (meydan köprüsü), "sipéla Geli Xav" (geli xav şelalesi), "Sipéla Şımşwé" (şımşwe şelalesi), "Dera Şİ" (onbudak kilisesi)" sayılabilir... Eğer yolunuz Şenoba ya düşerse baharın başında (Nisan-Haziran ayları arası) yaylalara çıkmanızı tavsiye ederim. Ayrıca yaz boyu “Hezil Çayı” kenarında piknik yapabilir ve tabii yüzme biliyorsanız Hezil çayında serinlemek için yüzebilirsiniz de.

      

Beldemizde bulunan okullar

        Beldemizin en eski okulu “Şenoba 60.yıl ilkokuludur. (Ortaokul kısmı olmamakla beraber öğrenciler 6. sınıftan itibaren beldenin diğer ilköğretim okullarında öğrenimlerini sürdürmektedirler).Beldemizin bir diğer bir diğer ilköğretim okulu “Şenoba şehitler ilköğretim okulu”dur. Yine “ Fevzi Türkeri ilköğretim okulu" da beldemizdeki bir diğer ilköğretim okuludur. Ayrıca beldemizde bir de “Yatılı Bölge İlköğretim Okulu (YİBO)” da bulunmaktadır. Beldemizin bir de lisesi bulunmaktadır. Adı ise “Nurettin Asan Çok Programlı Lisesi”dir.

        Bunlarla beraber beldemizin bir tane de “sağlık ocağı” bulunmaktadır. Ayrıca 3 cami ve 2 mezarlık da vatandaşlarımızım hizmetindedir.

 

ORG. EDİP BAŞER YATILI İLKÖĞRETİM BÖLGE OKULU

1 Müdür, 13 Öğretmen

ÖĞRENCİ SAYISI: 364

DERSLİK SAYASI: 11

ŞEHİTLER İLKÖĞRETİM OKULU

1 Müdür, 8 Öğretmen

ÖĞRENCİ SAYISI:418

DERSLİK SAYASI:8

 60. YIL İLKÖĞRETİM OKULU

1 Müdür, 4 Öğretmen

ÖĞRENCİ SAYISI:248

DERSLİK SAYASI:6

 KOR. FEVZİ TÜRKERİ İLKÖĞRETİM OKULU

1 Müdür, 8 Öğretmen

ÖĞRENCİ SAYISI:307

DERSLİK SAYASI:8

ŞENOBA ÇOK PROGRAMLI LİSESİ

1 Müdür, 3 Öğretmen

ÖĞRENCİ SAYISI:144

DERSLİK SAYISI:5

 

Mahallelerimiz

 1-Başkaya Mah       .  2-Cumhuriyet Mah.         3-Gazi Mah.              4-Ayyıldız Mah

Muhtarlarımız

     Selim DAĞ             Fettah BABAT            Abdullah BENEK            Temer BULUT